HẠNH- truyện
ngắn của Bùi Công Thuấn
( Đã đăng trên báo VAN NGHỆ Hội Nhà Văn Viêt Nam
Số 16 , năm thứ 56 , ngày 17/04/2004
)
Chân dung Bùi Công Thuấn 2013
Tôi
dừng xe đổ xăng ở một cây xăng bên đường .
Một chiếc Camry đời mới đậu ở gần đấy.Tôi thoáng nhìn . Bóng một ngưởi
phụ nữ cầm tay lái thấp thóang sau tấm chính chắn cửa. Tôi vờ như không để ý, mặc
dù tôi rất thích hình ảnh một phụ nữ đẹp lái xe con , trông thanh lịch và quý
phái .Trong thẳm sâu tâm thức của mình ,
xưa nay , tôi luôn kiếm tìm sự quý phái
, nhưng chỉ thấy sự bầy hầy , tạp nhạp,
lòe lẹt , giả dối ; còn lại
là sự lam lũ , khốn khó . Cánh cửa xe mở , người phụ nữ khoảng 40 tuổi xuống xe , đi về phía
tôi
_ Em chào
thầy . Thầy còn nhớ em không?
Tôi ngẩn người một chutù. Bộ nhớ vận hành rất nhanh , khuôn
mặt motä cô học trò tôi không thể quên
_ Lâu lắm
thầy không gặp ?
_ Thầy vẫn
còn nhớ tên em ?
Nhận ra người nhưng tôi chưa kịp nhớ tên , quả là một thách
thức.Tôi dạy học mấy chục năm trơiø , bao nhiêu thế hệ học trò đi qua , làm sao
có thể nhớ hết , chỉ trừ những trường hợp thật ấn tượng.Với cô học trò này
không thể quên
_ Quên làm
sao được cô Hạnh !
Niềm hân hoan hiện trên ánh mắt Hạnh . Cô không ngờ tôi vẫn còn nhớ tên người học trò năm xưa . Hạnh
mỉm cười rất dịu , vẫn như ngày nào. Hạnh cười cả khuôn mặt và ánh mắt
lóng lánh .
_ Trước đây em ở Nhật
mà ! Em về Việt Nam chơi hay làm ăn ?
_ Em về làm
ăn ở Việt Nam . Thầy có khoẻ không ?
_ Hạnh thử nhận xét xem nào
_ Thầy hơi
gầy hơn trước , già đi nhiều.Tóc thầy bạc nhiều quá.
Tôi hơi ngậm ngùi một chút về sự tàn phai và về cái sự thật
rằng, thời gian có thễ làm cho bao mầm ươm vươn lên , chữa lành bao vết tương ,
nhưng cũng chôn vùi bao kiếp con người .
_ Từ năm 79
đến nay , 22 năm rồi , làm sao còn trẻ được, nhưng trông còn được
không ?
_ Thầy vẫn
phong độ như xưa!
Cả
hai thầy trò cùng cười.Tôi biết đó chỉ là một câu xã giao khôi hài. Tôi nhìn
trong xe có ý tò mò xem có ông xã hay người thân nào của Hạnh không . Xe trống
không . Hạnh đi một mình , tôi dò hỏi :
_ Tài xế
đâu mà em lái xe ?
_ Em tự lái
lấy. Em thích thoải mái.
_ Còn ông
xã?
_ Có cũng
như không. Ngày xưa thầy nhận xét về em , em nghiệm lại thấy không sai điều gì
? Lúc nào rãnh thầy ghé em chơi. Em mới xây nhà cho mẹ em. Về Việt Nam làm ăn ,
em sống với mẹ , để an ủi bà cụ một chút.
Hạnh bắt tay tôi thật chặt rồi xin phép đi .Cô đang có hẹn.
Tôi tạm biệt . Nói chuyện với phụ nữ ở ngòai đường không tiện , không khéo lại
có người dị nghị.Thầy giáo phải giữ gìn kiêng khem như thầy tu.Tôi nghĩ vậy.
Chiếc Camry nghiến sỏi trên sân rồi bay đi.Tôi nhìn theo
bâng khuâng. Cuộc đời ! Không thể ngờ được. Mấy chục năm thầy vẫn cọc cạch chiếc
xe cũ còn trò thì xe đời mới. Cái giá trị cuộc đời là gì ? Hiển nhiên chiếc xe
cọc cạch của tôi không sánh được với chiếc Camry mấy trăm triệu đồng của Hạnh,
và dĩ nhiên , anh ngồi xe hơi sẽ nhìn anh đi xe đạp bằng nửa con mắt ,nếu không nói là khinh thường.Tôi cũng đã có
lúc được ngồi ké xe con máy lạnh, bỗng dưng mình thâùy mình sang trọng hẳn lên,
bỗng dưng cái mặt mình cứ vênh lên , coi thiên hạ nhỏ như con kiến.Nghĩ vậy ,
tôi tự hỏi , không biết Hạnh nghĩ gì về tôi. Hình ảnh ông thầy ngày xưa có còn
trong mắt Hạnh hôm nay.Xem ra Hạnh chân tình
và quý mên tôi thực lòng, nều không Hạnh cứ giả lơ không biết và vù xe
đi , nào có bận tâm làm gì.
* * *
Đó là một vila cỡ nhỏ trong một khu vườn xanh tươi. Hạnh dẫn
tôi đi giới thiệu một vòng . Không thiếu
tiện nghi gì. Nhà kiểu Pháp vừa sang vừa lịch sự và thân thiện .Tôi hơi choáng vì sự sang trọng của căn nhà.Tất cả đều hàng ngoại cao cấp. Căn nhà ấy tôi chỉ được thấy trong
phim ảnh .Bất giác căn nhà chị Dậu của tôi hiện ra , Tôi thấy mình nhỏ nhoi
trong sự nghèo nàn kinh niên của bao nhiêu đời. Những kẻ nghèo hèn chôn mình
trong xó tối , có bao giờ dám mơ được bay trong sự sang trọng. Tôi phải nâng mình
lên .Dẫu sao tôi cũng là ông thầy ngày
xưa của Hạnh . Cái thanh bạch của những
người thầy đời xưa không còn phù hợp với cuộc sống cuốn theo vật chất này nữa
.Nghèo thì chúng khinh. Những ông thầy gầy gò , đạp xe đạp , cặm cụi đèn sách ,
sĩ diện hão, giờ chỉ là con tép trong con mắt khinh người của những kẻ có tiền
. Đã có lần , một anh nhà giàu nói toang toang với tôi :
_ Con tôi năm nay cháu lên lớp Chín, Tôi nhờ thầy kèm giúp
cho cháu môn Văn. Một tháng tôi gửi thầy ba trăm ngàn đồng. Chỗ anh em , cứ nói
thẳng nói thật .Thầy cứ đến. Cháu có phòng riêng . Chúng tôi bận công ăn việc
làm , trông nhờ vào các thầy. Thầy tính , tôi phải cho cháu học thêm năm môn. Mỗi
môn ba trăm ngàn , riêng môn toán ông thầy đòi bốn trăm, vị chi một triệu sáu ,
còn tiền trường , tiền sách vở và các khoản vui chơi của cháu , mỗi tháng tôi cứ
để sẵn cho cháu ba triệu
Tôi nhẩm tính , lương thầy giáo một tháng các khoản chừng
sáu trăm, nhưng một đứa học trò lớp chín được bố mẹ chi cho 3 triệu , thành ra
họ tưởng rằng ba trăm ngàn trả cho một ông thầy là có thể mua được ông thầy .
Dù nghèo , tôi cũng không thể bán mình làm tôi vì tiền. Coi thường nhau quá vậy
? tôi từ chối thẳng.
_ Cám ơn bác có nhã ý. Thực sự tôi rất bận , không giúp cháu
được.
Hắn nói vuốt đuôi :
_Tiếc quá , cháu chỉ ao ước được học thầy .Nó bảo với tôi ,
thầy dạy hay lắm . Đành vậy , hẹn thầy
khi cháu lên cấp 3 , nhất định thầy phải giúp tôi đấy nhá.
Nghĩ đến cung cách của những kẻ giàu có hơm hĩnh , tôi phải
tự điều chỉnh phong độ. Tôi đang ngồi trong một căn nhà sang trọng.Biết đâu Hạnh
lại không nhìn tôi như vậy.
Hạnh mang ra một chai rượu Tây
_Thầy dùng với em một chút .
Hạnh rót ra hai ly nhỏ. Rượu ánh lên màu nho và thoảng hương
thơm. Hình như trong ly rượu có cả sự chân thành và nồng nàn của Hạnh .Tôi cười
_ Em mở làm gì , phí cả chai rượi đi , Cho thầy ly nước lọc
là đủ rồi .
Tôi giật mình về câu nói của mình, rặt một giọng nông dân như anh Dậu . Dù sao ,
chai rượu kia bằng tiền một tháng lương của tôi , tiếc quá.
_ Có gì đâu phí thầy. Em uống thứ này quen rôi. Ở Nhật có khi rất lạnh , em thường uống một ly cho
lòng đỡ hoang vắng. Rượi làm ấm người , nhưng cũng làm tâm hồn em lãng mạn được
một chút . Cuộc sống khô khốc quá, Em thường uống rượu một mình, chung quanh chẳng
ai thân thích cả. Những lúc ấy em thèm về Việt nam , thèm được sống lại những
ngày xưa . Giờ được gặp lại thầy thế này , thầy có biết là em vui thế nào
không,? Rất tiếc em không còn bé bỏng như ngày xưa. Xin cụng ly với thầy , chúc
thầy sức khoẻ . Em thấy thầy vẫn như ngày nào .
_ Thầy kể cho em nghe về thầy đi ?
_ Thầy thích nghe chuyện của em hơn . Chuyện bên Tây bên Nhật
nó hấp dẫn hơn. Cuộc đời thầy giáo , em biết rồi mà ? người ta bảo , giáo chức
thì “ giức cháo “ , thầy giáo thì “tháo giày” lội chân đất , Sư phạm thì “ ăn như sư , ở như phạm ..” , mấy chục năm rồi
vẫn thế?
Hạnh cười ngất :
_ Thầy khéo khôi hài .Cứ giả như sự thật là vậy ,thế sao thầy
sống được ?
_ Thầy cô giáo là thánh mà. Không cần phải ăn , chỉ uồng nước mưa thôi, uống nước mưa mà rao giảng
những tín điều . Có vậy nó mới linh .Trong đầu óc người ta , thầy giáo phải
nghèo mới là thầy giáo.Thầy giáo mà bụng bự thì không còn là người giáo viên
nhân dân nữa , đó là những anh áp phe.Thế nên thầy cốâ giữ vòng eo cho đừng nở
ra , cố giữ lấy cái xe đạp cọc cạch , để giữ lấy sự trong sạch ngây ngô của
mình. Khối anh cán bộ ở nhà lầu , đi xe con , nhưng khi đến trường gặp gỡ thầy
cô , cũng ăn mặc tềnh tòang cho nó có tác phong quần chúng.
Aïnh trố mắt nhìn , ngỡ điều tôi nói là thật :
_ Em thấy bây giờ ở Việt Nam nhiều người đi xe con lắm.Nhà
cao tầng mọc lên như nấm sau mưa.Nhà hàng , chỗ ăn chơi lúc nào cũng đông nghịt,
lại có cả khu cờ bạc ở Đồ sơn nữa.Dân mình giàu thế em nghĩ thầy giáo cũng phải
khá chứ. “ Muốn con hay chữ “ thì phụ
huynh phải “ bắc cầu kiều “ và “ yêu lấy thầy”
, em nghe nói “ Giáo dục là quốc sách hàng đầu “ mà?
Tôi hơi ngạc nhiên :
_ Hạnh cũng rành Việt
nam dữ ha ! Dường như Hạnh cũng là một trong những người thích đùa cùa
Aditnêxin nữa.
Thầy trò cùng cười.
_ Thầy lại đùa, lại lảng tránh kể chuyện thầy cho em nghe rồi
, sao thầy khôn quá vậy .Luôn luôn che dấu những ý nghĩ thật của mình.
_ Chuyện gì Hạnh cũng biết cả rồi .Chẳng có gì che dấu được
dưới ánh mặt trời . Thầy mong Hạnh nghĩ về thầy như ngày xưa , nó đẹp hơn bây
giờ ? cái thời thơ ngây lãng mạn nhìn cuộc đời nó đẹp hơn . Từ Thức từ giã cõi
tiên về cõi trần , bi đát lắm .
Hạnh tỏ ra hiểu :
_ Dường như thầy là Từ Thức ở trong mộng của em . Giờ gặp thầy
em ước gì được sống trong không gian xanh ngát của tuổi học trò . Lúc ấy , thầy còn rất trẻ.
* * *
Hạnh học lớp 12 năm 1979 .Tôi là giáo viên dạy Văn. Hạnh rất gần gũi với tôi .Cũng dễ hiểu thôi.
Hạnh học Văn rất khá, lại trong ban văn nghệ của trường , tính tình chân thật dịu
dàng. Mọi việc của lớp , Hạnh làm rất tốt
.Hạnh nhiệt tình và có trách nhiệm.
_ Có chuyện gì vậy Hạnh ?
Hạnh ngước nhìn tôi.Đôi mắt đầy bóng tối :
_ Em đau khổ quá thầy ơi ?
_ Gia đình có chuyện buồn à ?
_ Chuyện của em ?
_ Em vừa tốt nghiệp xong , vui mới phải sao lại buồn ?
_ Tuấn bỏ em đi rồi.Em không ngờ .
_ Tuấn đi bao giờ ?
_ Lần chia tay cuối năm . Tuấn biệt tích . Em tìm khắp nơi không thấy .
_ Mùa hè , mỗi người một nơi , chuyện ấy là bình thường , có
gì làm em đau khổ
_ Thầy biết em yêu Tuấn mà?
Hạnh kể cho tôi nghe đêm diễn văn nghệ 26/3 tại sân vận động
, diễn xong hai đứa ở lại , ngồi với nhau thật
khuya trên bãi cỏ . Đến gần sáng Tuấn mới đưa Hạnh về . Hạnh thất thân với
Tuấn đêm ấy .Hạnh bảo hai đứa yêu nhau thật lòng . Tuấn định học xong sẽ xin
gia đình cưới Hạnh . Gia đình Tuấn sẽ xin việc cho Hạnh làm ở thành phố. Tuấn
có ông bác làm chức vụ cao ở một cơ quan , xin việc dễ dàng .Hạnh tin ở Tuấn,
chẳng giữ gìn điều gì . Ngày ra trường sẽ là ngày Hạnh với tay đến bến bờ hạnh
phúc .
_ Em phải làm sao bây giờ ?
_ Chẳng lẽ Tuấn lại xử tệ với em như vậy ?
_ Sự thật mà thầy ?Bây giờ em chỉ còn muốn chết thôi .Nhưng
em thương mẹ em quá
_Đừng nghĩ dại .Thầy chia xẻ những nỗi thống khổ của em ,
Tôi nhìn thẳng vào khuôn mặt ướt sũng nước mắt của Hạnh :
_ Thầy nghĩ thế này
.Tình yêu quý giá thật .Nó là chính trái tim của mình . Chẳng ai có thể rứt
trái tim mình ra khỏi lồng ngực mà ném xuống vũng bùn. Dẫu thế nào cũng phải giữ
cho nó vẹn nguyên.Những gì không thuộc về mình thì không thể giữ được.Nói cho cùng
thì ta chẳng thể giữ được bất cứ sự gì trên đời ngoại trừ trái tim mình , mình
sẽ đem theo nó xuống mộ huyệt .Tuấn không xứng đáng với em , thì em hãy gạt Tuấn
ra khỏi trái tim em . Cuộc sống còn bao nhiêu giá trị tốt đẹp , đâu chỉ có tình
yêu .Xung quanh em còn bao người quý mến em , em đâu có đơn độc. Em vẫn là nguồn
an ủi của mẹ .Em thử nghĩ xem , nếu mẹ biết em nghĩ dại , mẹ sẽ buồn đau thế
nào ? .Dù hoàn cảnh có thế nào cũng phải
sống mạnh mẽ .Vấp ngã thì đứng lên , có sao đâu . xung quanh mình có nhiều người
vấp ngã.Thành bại là chuyện thường tình xưa nay .Có vậy con người mới trưởng
thành lên được . Em xem đó , xung quang mình còn bao nhiêu người khốn khổ hơn
thầy trò mình , nhưng mà họ vẫn sống vui vẻ . Đời sống là quý giá nhất . Quý
giá hơn nữa là giá trị mỗi con ngưởi trong cuộc đời này.Em có giá trị của em,
Em có thể đem đến nhiều giá trị tốt đẹp cho mọi người. Hãy bước qua vưcï thẳm ,
vui vẻ lên mà sống.
Hạnh ngước mắt nhìn tôi. Aùnh mắt có vơi bớt bóng tối :
_ Em cám ơn thầy đã không trách mắng em .
_ Thầy đã đi qua thời
trẻ như em. Bỏ qua quá khứ đi .
_Em sẽ nghe lời thầy . Nhưng thầy bảo em làm gì bây giờ ?
_ Hoặc tiếp tục đi học , hoặc tìm một việc gì đó để làm, vừa
kiếm sống vừa giúp má. Lúc nào đuối sức , cứ tìm bạn bè thầy cô trò truyện , rồi
thời gian sẽ chữa lành mọi vết thương , dù đó là những vết thương có làm thối rữa thân xác .
Bẵng đi một thời gian , tôi gặp lại Hạnh. Khuôn mặt Hạnh có
sáng hơn. Thầy trò lại tâm sự. Tôi biết tôi chỉ chia xẻ những nỗi đau âm thầm của
Hạnh , với hy vọng giúp Hạnh nhẹ nhàng được một chút u uất , và may ra làm loé
ra một chút ánh sáng cuối đường hầm số phận của Hạnh . Mỗi con người khi vào đời
, là dấn thân vào con đường số mệnh của mình. Con đường ấy đã có sẵn .Chính
mình sẽ để lại những dấu tích trên con đường ấy .Có lúc ta hoạch định rất kỹ
cho một cuộc hành trình và tin rằng ta có thể vượt qua thung lũng mù mịt hay có
thể trèo lên tận đỉnh núi cao của tham vọng .Nhưng khi đã vượt qua được những ảo tưởng,
nhìn lại , ta thay mình vẫn chưa nhảy qua khỏi bàn tay số phận , như xưa kia
Tôn Ngộ Không chẳng thể nào vượt qua bàn tay Như Lai , đành phải nằm chết dí dưới
chân núi Ngũ Hành .Hãy ráng chờ đợ thời cơ đến Hạnh ạ. Tôi thầm nghĩ như vậy .
_ Thầy có khoẻ không
_ Cũng hơi xuống cấp rồi, trông ngoài thì phồn vinh vậy ,
nhưng là phồn vinh giả tạo đó .Còn hạnh , giờ sao rồi
_ Em đang làm ở chỗ đan lát mây tre?
_ Sống được không ?
_ Người ta làm hàng xuất khẩu, nếu mình chịu khó , làm được
nhiều sản phảm thì cũng sống được.
_ Tâm hồn lúc này thế nào rồi ?
_ Em có chuyện định hỏi ý kiến của thầy ?Nhưng thầy phải nói
thật lòng mới được , đừng vẽ ra những điều lãng mạn như ngày xưa , cái ngày
nghe thầy nói , em thấy cuộc đời này cái gì cũng đẹp. Em đã xây bao mơ ước ,
nhưng mà ..
Con bé rào đón quá. Tôi không dám gợi lại những mất mát của
Hạnh ,Nhưng nó có vẻ trưởng thành hơn ngày xưa.Nó đã hiểu ngày xưa , thầy cô
toàn nói chuyện ảo tưởng với nó. Cuộc đời không đẹp , không thiện như thầy cô
đã vẽ vời ra.Nó cũng hiểu rằng Thầy cô cũng chỉ sống trong nhưngõ ảo tưởng được
người khác vẽ vời ra , hay có thể là chẳng bao giờ thầy cô nói thật , lúc nào
cũng lãng mạn.Nhưng có thể nó không biết rằng , lãng mạn cũng là một cách sống
, bởi vì cuộc sống thực đã quá nhọc nhằn rồi , không mơ mộng một chút thì làm
sao sống được .Cũng phải tìm lấy những cái đẹp ngay trong sự khốn khó để mà thấy cuộc đời này là chỗ để
sống , không có cuộc đời nào khác ngoài cõi người này , dù cõi người có là nanh
vuốt , máu tươi.. Cứ như ông Nam Cao , chỉ nói lên tiếng đau khổ của những kiếp
lầm than , xung quanh chỉ thấy đói , thấy
nhục , thấy chết chóc , cắt cổ , ăn bã
chó và giãy giụa dữ dội thì cuộc đời này bi đát quá. Ông Thạch Lam hay ở chỗ là nhìn ra cái đẹp ngay trong những gì đơn sơ khó nghèo và tù đọng nhất .Có bao
nhiêu người nghèo , họ vẫn vui vẻ sống. Mà dân mình đã nghèo mấy nghìn năm rồi,
giờ vẫn còn xoá đói giảm nghèo . Hãy cứ lãng mạn mà sống Hạnh ạ.
_ Có chuyện gì vậy , chẳng lẽ chuyện quan trọng đến nỗi thầy
không đủ sưcù nghe
_ Không phải vậy , nhưng mà em muốn nghe thầy nói thật cơ !
_ Được rồi , thầy sẽ nói thật những gì thầy biết .
_ Ở chỗ em làm , có một anh chàng rất thương em , anh ta có
ý định đi đến hôn nhân với em , nhưng anh ta chưa biết gì về em , theo thầy em
có nên nói hết sự thật cho anh ta biết không
Tôi khựng lại một chút. Quả là vấn đề nghiêm túc và rất khó
có một giải pháp tốt đẹp:
_ Vấn đề là ở chỗ anh ta yêu em thế nào , tình yêu ấy có đủ
sức giúp anh ta vượt qua những ích kỷ nhỏ nhen hay không. Thầy nói thật , đàn
ông con trai , đứa nào cũng rất ích kỷ và ti tiện về những chuyện ấy .Lucù còn
yêu thì mọi chuyện có thể chấp nhận ,
nhưng những mặc cảm về sự thật của vợ mình sẽ là con dao đâm nát trái tim anh
ta, rồi chính anh ta sẽ cầm con dao ấy đâm lại người yêu.Hôn nhân trở thành một
cuộc tự sát tập thể.
Trong Mắt Hạnh tràn ngập bóng tối .Dường như Hạnh cố níu lấy
một cành củi khô giữa giòng. Tôi biết rằng nói thật những điều như vậy , sẽ chỉ
làm cho Hạnh đau đớn thôi , nhưng Hạnh yêu cầu mà . Tôi nhìn Hạnh
_ Nói vậy thôi , cũng tuỳ người , và còn xem gia đình anh ta
nữa .
Hạnh tỏ ra hiểu biết người con trai :
_ Gia đình anh là người Bắc, một mẹ một con , bà cụ cũng hiền
lành và có vẻ quý mến em .Em có đến chơi vài lần .Bà cụ bảo , trông em hiền
lành , có phúc có phần.
Tôi không nghĩ như Hạnh
, nhưng lại sợ làm Hạnh thất vọng :
_ Em biết không , người Bắc khó lắm , chuyện dựngï vợ gả chồng
cho con là chuyện hệ trọng .Thầy biết , không bao giờ các bà mẹ Bắc kỳ chấp nhận
những chuyện như vậy đâu .
Hạnh lo lắng thực sự. Tôi hiểu Hạnh đang hy vọng :
_ Thầy bảo em phải làm sao
Tôi biết rằng chỉ có thời gian mới có câu trả lời đúng nhất.
Mọi sự vồ vập , đều không tránh được ngộ nhận bi kịch .Có lẽ tôi hơi quá cẩn trọng.trong
thâm tâm , tôi cũng biết , nhiều khi phải liều với số pận , mới mong thóat ra
thế bí :
_ Cứ giữ ở mức tình bạn , không để anh ta biết điều gì về em
cả, thà vậy , anh ta còn giữ được hình ảnh đẹp về em ở trong lòng , và mối quan
hệ vẫn sẽ giúp em mau lành vết thương cũ.
_Nhưng mà chẳng lẽ em cứ phải đóng kịch với anh ta, với lại
thời gian đối với em không còn nhiều , chẳng lẽ em cứ cô độc mãi
_ Cuộc đời đúng là một sân khấu , em thấy đó , mọi người đều
phải diễn cái vai tuồng của mình , có ai sống thật đâu , ngay cả với chính mình
, mình cũng tự dối mình thì thật với ai ? Em tưởng người ta đang sống thật chắc,
không , người ta đang diễn cái vai tuồng mà ông trời bắt diễn, không cưỡng lại
được.Kẻ tỉnh táo thì diễn thành hài kịch , kẻ u mê thì diễn thành bi kịch .Em
không thấy trên sân khấu tuồng hay cải lương sao , lúc nào cũng có anh hề bên cạnh những cảnh lâm ly. Hết hề , hết lâm
ly là hết tuồng. Em cứ đợi đấy , rồi sẽ tới vai diễn của em .Tập dần đi là vừa.
Em thất bại là vì em đã sống rất thật với trái tim mình , đúng không ?
Khuôn matë Hạnh nhàu
nát tệ hại.Có lẽ Hạnh không ngờ tôi lại nói với Hạnh những điều ấy , Tôi có làm
Hạnh tuyệt vọng không . Tôi biết Hạnh đã đi đến tận cùng của thung lũng tuyệt vọng.
Tôi không sợ Hạnh lạc mất trong thung lũng ấy . Hạnh làm tôi giựt mình
_ Sao hôm nay thầy bi quan thế, em có thấy thầy như vậy bao
giờ đâu ?
_Thầy vẫn vậy . Có điều trước đây em mới chỉ nhì thấy thầy
có một phía thôi . Ấy là thầy đóng kịch để nuôi dưỡng học trò trong những mộng
đẹp ấy mà. Khi em vượt qua được cả bi với hài kịch , diễn đến tận cùng vai diễn
của mình , em sẽ tìm thấy chân lý
_ Vậy thầy đã tìm thấy chân lý chưa?
_Chưa!
_ Thành ra thâøy đang nói dối em, vậy mà em cứ tưởng thầy
nói thật .Em muốn hỏi thật thầy cơ mà !
Cả hai thầy trò cùng cười. Cười để khuây khoả nỗi ưu tư , Để
gỡ cho ra cái mạng nhện đang quấn lấy số phận Hạnh . Tôi biết tôi bất lực trước
những vấn đề Hạnh đặt ra.
_ Người tốt là người giúp đỡ mình khi mình hoạn nạn . Mẹ thấy
người ta giúp đỡ nhà mình thực lòng .Lấy vợ xem tông lấy chồng xem giống. Người
ta tốt thì con người ta cũng tối . Cây nào quả đó .Con suy nghĩ kỹ đi. Đừng phụ
lòng người ta
Hạnh ngập ngừng :
_Nhưng mà con không yêu con người ta
Bà cụ xác quyết :
_Chuyện vợ chồng , cần con người tình nghĩa.Yêu ! yêu! … con
không thấy bao kẻ yêu khốn nạn hay sao .Vợ chồng một đời , trước lạ sau quen ,
cái tình đến sau cái nghĩa mới làcái tình thật. Con có thấy những cánh bướm chập
chờn trên những đoá hoa không .Hời hợt và giả dối hết. Tình không nghĩa là thứ
tình của những cánh bướm , Mẹ sợ còn tệ hơn thế kìa.-
Thế rồi Hạnh lấy chồng .Hạnh nhắm mắt bước qua cuộc đời lần
thứ hai với tất cả những mặc cảm tội lỗi .Bây giờ thì Hạnh trở thành kẻ lừa gạt
.Hạnh lặp lại chính sự lừa gạt của Tuấn . Lừa gạt không chỉ chồng Hạnh mà cả
người mẹ chồng rất quý rất thương Hạnh .Sự lừa gạt nào cũng sẽ bị lật tẩy .
Nhưng mà , cũng giống như Hạnh , nỗi đau đớn và sự nhục nhã đã đè chết người chồng
Hạnh. Anh ta không kêu lên được tiếng nào. Sự ti tiện , ích kỷ là con dao ngày
ngày đâm vào tim anh ta .Anh ta uống rượu , giở say, lấy cớ này , cớ kia chưi û Hạnh. Hạnh chỉ im
lặng .Nhưng Hạnh càng im lặng , anh ta càng lên nước. Bây giờ , mỗi lời anh ta
mở miệng, thì tiếng “ con đĩ “ , đồ đĩ’ văng ra trước. Anh ta không còn dấu diếm
nỗi nhucï nhã của anh ta trước mọi người .Nhưng mọi người dường như không hiểu.
Họ bảo anh ta là thằng chồng vũ phu. Vợ hiền lành như vậy là phúc đức mười đời
cho nhà anh ta. Có vợ hiền không biết giữ thì có ngày. Con giun xéo lắm cũng oằn
, huống gì là con người.Thế là anh chồng trở thành diễn viên hài , còn Hạnh là
diễn viên bi kịch rất đạt.Người ta lên tiếng bênh vực Hạnh , bố mẹ chồng cũng
che chở Hạnh, còn mẹ Hạnh chỉ đấm ngực ăn năn:
_Thật mẹ
không ngờ. Khổ thân con tôi quá. Cầu trời cầu phật cho thằng chồng nó biết nghĩ
lại
Hạnh vẫn im lặng , không hé nửa lời với mẹ .Thân xác và tâm
hồn Hạnh đã cứng đờ .Khi đau bị quá , người ta không còn thấy đau nữa . Hạnh gục
xuống . Rồi lại vùng đứng dậy.Nhìn bốn phía , không có lối ra .Hạnh cũng không
còn biết mình sống hay đã chết .
Tôi cầu cho Hạnh đến được bến bờ bình yên .
Hạnh viết , chỉ khi mình rời khỏi cái nôi mình đang sống mà
dấn thân vào một nơi vô định , mình mới hiểu được những giá trị tốt đẹp của nó.
Bây giờ Hạnh lại mất tất cả , sự tổn thất còn gấp nhiều lần trước đây . Trước
đây Hạnh chỉ mất người yêu , mất người chồng , mất danh dự, nhưng Hạnh còn cha
mẹ , còn người thân ấp ủ chở che ; còn thiên nhiên đất nước xanh tươi mà tung
tăng , con đường chất ngất kỷ niệm , ấm
lòng những lúc cô đơn … Khi con thuyền lênh đênh giữa đại dương mù khơi và đầy giông bão , Hạnh mới thấy con
người thật nhỏ bé và yếu đuối .Hạnh đối diện với cái chết , chới với và cô độc
.Hạnh thấy mình liều lĩnh dại dột.Nhưng không còn cách nào để quay trở lại . Đến
ngày thứ ba con thuyền bị chết máy . Cũng là ngày thứ ba Hạnh rũ người , không
còn gượng dậy được nữa. Sự sợ hãi và sóng đã làm cho Hạnh chìm vào cơn say vật
vã, nôn ói đến mật xanh mật vàng. Hạnh chỉ còn lờ mờ những hình hài hư ão.Có một
con tàu nhỏ áp sát con thuyền của Hạnh , có tiếng súng nổ, hai người đàn ông
lái thuyền rơi xuống biển . Có mấy người nhảy sang thuyền của Hạnh . Chúng lấy
đi tất cả đồ đạc và bắt đi các phụ nữ còn khoẻ mạnh. Hình như chúng có lôi chân
Hạnh mấy lần, Hạnh mềm nhũn . Chúng vứt Hạnh xuống thuyền như vất motä xác chết
. Lại có tiếng súng nổ.Chiếc tàu cướp ấy rẽ sóng biến vào sương mù của biển.
Con thuyền của Hạnh chỉ còn là chiếc lá xoay mòng giữa biển . Khoảnh khắc sau
đó , một chiếc tàu khác cặp sát chiếc thuyền của Hạnh .Đó là một chiếc thuyền Hải
quân đi tuần . Họ đem những người còn sống sót lên tàu. Có hai người phụ nữ như
Hạnh và mấy đứa nhỏ .Hai người đàn ông còn lại bị bọn cướp biển bắn vào chân giả
chết nên thoát. Khi tỉnh dậy Hạnh mới biết mình còn sống sót .Kinh hoàng như
chưa bao giờ kinh hoàng như thế. Sự tàn bạo của biển , sự tàn bạo của bọn cướp
biển , là những điều chưa bao giờ Hạnh có thể tưởng tượng ra được. Hạnh hiểu
hơn bao giờ hết sự mong manh bất lực cửa kiếp người .Sự sống quả thực quý
giá.Những đau khổ mà Hạnh đã chịu trước kia đã được biển và sự tàn bạo của nó
rũ sạch. Sống sót được là niềm hạnh phúc quá lớn đối với Hạnh
, lần đầu tiên Hạnh cảm thấy hạnh phúc, và lần đầu tiên Hạnh cám ơn cha
mẹ đã đặt cho mình cái tên có ý nghĩa là may mắn. Hạnh sống sót được là nhờ may
mắn. Nếu Hạnh không bị say sóng gần chết thì giờ này không biết sẽ thế nào.Hạnh
đã nghe những tin về bọn cướp biển bắt đàn bà phụ nữ hãm hiếp rồi bán vào nhà
chứa , ở đó suốt đời làm nô lệ tình dục, có bọn mặt rô đầu đinh cai quản , chết
rũ với sự ô nhục và bệnh hoạn. Nghĩ vậy Hạnh cám ơn trời Phật đã không để cho Hạnh
lâm vào hoàn cảnh địa ngục ấy.Niềm tin chợt loé sáng trong tâm linh Hạnh.
Hạnh được đưa lên bờ , Đó là một hòn đảo ở ngoài khơi Thái
bình dương gần với Nhật .Ở đây Hạnh được
chăm sóc y tế và được hưởng quy chế tị nạn nhân đạo . Hạnh xin sang Nhật. Hạnh
tìm được việc làm ở một cửa hàng ăn uống của một người Việt. Hạnh hiền lành thật thà lại chịu thương chịu
khó nên rất được họ quý mến.
_ Em có lập gia đình lại chưa ?
_Sao thầy lại hỏi em câu ấy ?
_Em còn rất trẻ , tươi sáng và đằm thắm hơn ngày xưa nhiều ,
lại là Việt kiều , khối ông giám đốc mơ ước
Hạnh nhoẻn cười. Ánh mắt như có nước , khuôn mặt rạng rỡ ,
_Em thấy có điều này thầy nói về em rất đúng. Thầy nhớ lại
xem điều gì ?
Tôi cười :
_ Ngày xưa à? Thầy chỉ nói dối thôi ,
Hạnh nhìn tôi thật tin cẩn :
_Điều này thì thầy nói thật và nói đúng .Em đã diễn xong vai
tuồng cả hài kịch và bi kịch , nói như thầy là em đã tìm được chân lý .
Tôi không nhớ đã nói gì trong bao điều thầy trò đã tâm sự :
_ Chuyện ngày xưa! Cổ tích mà.
Hạnh như cìm vào một cơn mơ :
_ Thầy bảo em là người đào hoa nhưng cô độc.Điều ấy em nghiệm
thấy rất đúng . Hiện giờ có nhiều người thương em thực lòng.Nhưng lòng em lại
trống không vô cảm . Em sợ cái vòng luân hồi của kiếp trước lắm rồi
Tôi muốn tránh đi cái không khí ảm đạm:
_ Lại duy tâm rôiø.Thầy tưởng em thực dụng chứ ? Xây vi la
này , đi xe con này, mở mang kinh doanh này , xuất nhập cảnh như đi chợ
này, Hạnh bây giờ là một bà đầm Tây rồi
, chưa đủ sao?
Hạnh lắc đầu nhè nhẹ :
_Đúng như thầy nói,
em đang sống một kiếp người khác , nhưng em vẫn là con người Việt Nam
ngày xưa,
Tôi làm bộ ngiêm túc :
_Chân lý của em là gì ?
Hạnh vẫn tin cẩn :
_ Thấy biết rồi mà. Mấy chục năm rồi thầy vẫn dấu em. Dù ở
đâu , làm gì em luôn cô độc và khổ sở .Tâm hồn em hoang vu, khô khốc như sa mạc. Em lao vào công việc để
khoả lấp nó đi . Em sống thực dụng là như vậy.
Tôi vẫn đánh trống lảng :
_ Bây giờ thầy thấy em đạt được những nguyện ước của mình rồi,
vẻ vang và hạnh phúc hơn bao nhiêu người khác..
Hạnh tỉnh táo hơn :
_ Thầy lại nói dối em rồi ..
Cả hai thầy trò cùng cười. Hạnh cười thành tiếng , trong trẻo
và giòn tan. Tôi chưa bao giờ nghe được
tiếng cười trẻ thơ như vậy ở Hạnh.Tôi cũng không biết nên vui hay nên buồn
cùng với Hạnh .Dường như cả hai thầy trò vẫn đang diễn kịch …
Tháng
7 / 2003
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét